Εγκοίμηση & Ασκληπιεία

Εγκοίμηση

Το είδος της θεραπείας που λάμβανε χώρα στα Aσκληπιεία ονομαζόταν «Εγκοίμηση». Τα Ασκληπιεία διοικούνταν από τον πρωθιερέα, ο οποίος ήταν γιατρός και θεραπευτής. Αυτός περιστοιχιζόταν από ανθρώπους ειδικούς στις μαλάξεις (μασάζ), στη γυμναστική και σε πολλές άλλες εργασίες.

Ο ασθενής κατέφτανε, λουζόταν στα λουτρά, τον αναλάμβαναν οι φυσιοθεραπευτές, και αν μπορούσε, γυμναζόταν και υποβαλλόταν σε δίαιτα και νηστεία. Ο ασθενής περίμενε έτσι κάποιες ημέρες κάνοντας την κατάλληλη δίαιτα και διαμένοντας στους ξενώνες του Ασκληπιείου. Η γυμναστική λάμβανε χώρα στο Γυμναστήριο. Προετοιμαζόταν και η ψυχή του ασθενούς μέσα από θρησκευτικά μουσικά ακούσματα, στο ασκληπιείο δε υπήρχε το Ωδείο.

Ο εξαγνισμός του σώματος και της ψυχής αποτελούσε την κύρια θεραπεία, σε συνδυασμό με νηστεία, γυμναστική, αν ήταν δυνατόν, και θεραπευτικά βότανα. Την κατάλληλη ημέρα, την οποία έκριναν οι ιερείς-θεραπευτές του Ασκληπιού, ο ασθενής οδηγούνταν στο Αβατον ή στον θάλαμο της Εγκοίμησης. Το κτίριο αυτό έχει έναν τμήμα του βυθισμένο-κτισμένο μέσα στη γη. Εκεί λαμβάνει χώρα η θεραπευτική ύπνωση. Οι ιερές αίθουσες φωτίζονταν με λυχνάρια γεμίζοντας τον χώρο με μυστηριακό φως.

Κατά την είσοδο του στο Αβατον ο ασθενής οδηγείτο σε έναν στενό θάλαμο σαν μήτρα. Εκεί θα περίμενε την νύχτα ή τις νύχτες της μεγάλης προσδοκίας. Κατά την διάρκεια του ύπνου του θα λάμβανε για ένα θεραπευτικό όνειρο –σύμβολο, την ‘επιφάνεια’ του θεού. Ο θεός άγγιζε ή περιποιούταν το πάσχον σημείο ή έδινε συμβουλές.

Την επομένη ακολουθούσε η παρέμβαση των γιατρών-θεραπευτών. Αναγνώριζαν τα συμπτώματα των ασθενειών, ερμήνευαν τα σχετικά με τη νυχτερινή εμφάνιση του θεού και έκαναν την διάγνωση, για να ακολουθήσει η θεραπεία. Έτσι επιτυγχανόταν η θεραπεία. Το Aσκληπιείο της Επιδαύρου είναι γεμάτο από αναθηματικές επιγραφές ευχαριστήριες και περιγραφικές της ίασης των ασθενών που θεραπεύτηκαν με την μέθοδο του Ασκληπιού.

ΕΓΚΟΙΜΗΣΗ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ / ΓΙΟΓΚΙΚΟΣ ΨΥΧΙΚΟΣ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΣ ΥΠΝΟΣ -YOGA NIDRA Την Τεχνική Μέθοδο της Αρχαίας θεραπείας του Ασκληπιού δεν την έχουμε, όμως έχουμε απο τα αρχαια κείμενα των Σανσκριτικών την Ταντρική Πρακτική της Νυάσα, την οποία ο Παραμχάμσα Σουάμι Σατυανάντα Σαρασουάτι διασκεύασε, αναβίωσε και προσάρμοσε στην σημερινη εποχή, την Γιόγκα Νίντρα !

ΒΙΝΤΕΟ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΑΚΤΙΚΗ


Σύντομη περιγραφή της Γιόγκα Νίντρα

Η τεχνική διαρκεί από 20 έως 40 λεπτά και συνήθως περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια :

1. Στάδιο προετοιμασίας. Ο ασκούμενος ξαπλώνει σε μια καλά καθορισμένη στάση χαλάρωσης, ύπτια, τη ‘shavasana’, κλείνει τα μάτια του και προετοιμάζεται από τον εκπαιδευτή να απομονωθεί από το εξωτερικό περιβάλλον και να ηρεμήσει. Διατηρεί τη στάση αυτή σε όλη την διάρκεια της τεχνικής.

2. Στάδιο ‘Sankalpa’ ή ‘Προγραμματισμού Θετικού Αποτελέσματος’. Σε αυτό το σημείο επιλέγεται από τον ασκούμενο συνειδητά και επαναλαμβάνεται νοερά ο στόχος που θέλει να πετύχει στο μέλλον.

3. Στάδιο καθοδήγησης της επίγνωσης στο σώμα. Αυτό είναι το πιο σημαντικό στάδιο για την σωματική χαλάρωση. H προσοχή συστηματικά καθοδηγείται σε διάφορα μέρη του σώματος με μια συγκεκριμένη σειρά που αντιστοιχεί στο ‘ανθρωπάριο του ‘Penfield’ που βρίσκεται στον κινητικό φλοιό ( ‘motor homunculus’ ή ‘little man’ ). Το αποτέλεσμα μέσα από διάφορους μηχανισμούς είναι η φυσική χαλάρωση.

4. Στάδιο επίγνωσης της αναπνοής. Ο ασκούμενος παρατηρεί τον φυσικό ρυθμό της αναπνοής και αποκτά επίγνωση της κάθε εισπνοής και εκπνοής μέσω νοητικού μετρήματος. Η παρατήρηση της αναπνοής γίνεται σε διάφορα μέρη του σώματος. π.χ. στα ρουθούνια, στον θώρακα, στο διάφραγμα κ.ά. Με αυτόν τον τρόπο εμβαθύνετε η σωματική χαλάρωση και διατηρείται ο νους αποσπασμένος από τα εξωτερικά ερεθίσματα )

5. Στάδιο ‘ζεύγη αντίθετων αισθημάτων και συναισθημάτων’. Ο ασκούμενος καλείται να ανακαλέσει στη μνήμη τον και να βιώσει ζεύγη αντίθετων συναισθημάτων και αισθημάτων π.χ. κρύο-ζέστη, πόνος ευχαρίστηση, με σκοπό την απομάκρυνση τους από το συνειδητό και υποσυνείδητο επίπεδο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την συναισθηματική του χαλάρωση.

6. Στάδιο οραματισμού ή αλλιώς απεικόνισης. Αφού μέσω των προηγούμενων σταδίων έχει επιτευχθεί η σωματική και συναισθηματική χαλάρωση, ο ασκούμενος καλείται να οραματισθεί συγκεκριμένες εικόνες (αντικείμενα, καταστάσεις, ιστορίες). Οι εικόνες αυτές αποτελούν σύμβολα που ανασύρουν βαθιά ριζωμένες εντυπώσεις από το υποσυνείδητο και το ασυνείδητο. Η πρακτική του οραματισμού αναπτύσσει την αυτεπίγνωση και χαλαρώνει τον νου απελευθερώνοντας τον από ενοχλητικό ή επώδυνο υλικό. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η νοητική χαλάρωση. Βέβαια σ’ αυτό το στάδιο (όπως και σε όλα τα υπόλοιπα) φτάνουμε προοδευτικά. Έτσι για τον οραματισμό στα αρχικά στάδια της τεχνικής χρησιμοποιούνται κάποιες απλές εικόνες ώστε ο ασκούμενος να ενεργοποιήσει την φαντασία του και να μάθει πάλι να απεικονίζει νοερά εικόνες όπως όταν ήταν παιδί. Σιγά-σιγά αναπτύσσεται τόσο πολύ η ικανότητα αυτή και οι εικόνες γίνονται τόσο ζωηρές ώστε η απεικόνιση γίνεται εμπειρία. Στο τέλος χρησιμοποιούνται εξειδικευμένες εικόνες για την κάθε περίπτωση ασκουμένου.

7. Στάδιο ‘Sankalpa’ ή ΄Προγραμματισμού θετικού αποτελέσματος’. Πριν το τέλος της τεχνικής και όταν πλέον έχει δημιουργηθεί μια κατάσταση πολύ βαθιάς χαλάρωσης (σωματικής, συναισθηματικής, νοητικής) επαναλαμβάνεται πάλι νοερά ο στόχος που είχε στην αρχή επιλεχθεί συνειδητά από τον ασκούμενο.

8. Στάδιο τερματισμού. Γίνεται τερματισμός της τεχνικής με αργή και σταδιακή επαναφορά του ασκούμενου.

Η μέθοδος τροποποιείται σε κάποια στάδια, ανάλογα με το επίπεδο των ασκούμενων και το σκοπό για τον οποίο εφαρμόζεται. Η εκμάθηση της είναι εύκολη και γρήγορη. Η παρουσία δασκάλου στα αρχικά στάδια είναι απαραίτητη αλλά γενικά ενθαρρύνεται η αυτεξάσκηση. Τα αποτελέσματα είναι άμεσα από την πρώτη φοράׂωστόσο η συστηματική εφαρμογή της έχει αθροιστικά αποτελέσματα. Βέβαια η πρόοδος της τεχνικής εξαρτάται από πολλούς παράγοντες που σχετίζονται με τον ασκούμενο, τον εκπαιδευτή καθώς και με την σχέση μεταξύ των δύο. Για την εφαρμογή της δεν απαιτείται κανένας ιδιαίτερος εξοπλισμός εκτός από ένα στρωματάκι γυμναστικής για να ξαπλώσει o ασκούμενος, σε ύπτια θέση. Εφαρμόζεται γρήγορα και εύκολα σε ένα ήσυχο χώρο. Η τεχνική της Γιόγκα Νίντρα περιγράφεται αναλυτικά στο Βιβλίο Yoga Nidra του Sw. Satyananda Saraswati, Bihar School of yoga 1998.

Οφέλη από την εφαρμογή της τεχνικής

Τα κυριότερα οφέλη της Γ.Ν. συνοψίζονται στα παρακάτω:

α) Η Γιόγκα Νίντρα οδηγεί σε μια κατάσταση πολύ βαθιάς χαλάρωσης.

β) Η συστηματική εφαρμογή της μεθόδου στον χώρο της ιατρικής έχει ψυχοφυσιολογικά αποτελέσματα και συμβάλει στην βελτίωση ορισμένων ψυχοσωματικών ή στρεσογενών ασθενειών.

γ) Η νοητική κατάσταση που προκαλείται στην Γιόγκα Νίντρα είναι ευνοϊκή για ‘Προγραμματισμό Θετικού Αποτελέσματος’ (‘sankalpa’ ή άπόφαση’) και για την καλλιέργεια διαφόρων ψυχολογικών δεξιοτήτων.

Αναλυτικά:

α) Η Γιόγκα Νίντρα οδηγεί σε πολύ βαθιά χαλάρωση.

Η συχνότητα της εγκεφαλικής δραστηριότητας χωρίζεται σε τέσσερα είδη. Κάθε ένα από αυτά δίνει την δυνατότητα πρόσβασης σε διαφορετικές ικανότητες, δυνατότητες, ταλέντα (Caine & Caine,1991; Diamond,1987; Gazzaniga,1985) όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα.

ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ Βήτα Άλφα Θήτα Δέλτα

ΚΥΚΛΟΣ / ΛΕΠΤΟ 13 – 30 8 – 12 4 – 7 0.5 – 3

ΕΠΙΠΕΔΑ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΤΗΤΑΣ Κανάλι δράσης Επιτελεί μάθηση ---------- Κανάλι χαλάρωσης ---------- Κανάλι υψηλής δημιουργικότητας Κατασκευή δομών ----------- Ύπνος

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ, ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ Κατάσταση άγχους, Ενεργοποίηση πέντε αισθήσεων Λογική, κριτική σκέψη Αναγνωρίζει μόνο την εξωτερική πραγματικότητα ---------- Κατάσταση μετάβασης στη χαλάρωση Αναζήτηση τρόπων δράσης ---------- Έδρα ανώτερων δεξιοτήτων Αποκτάται μέσω εξάσκησης Επίλυση προβλημάτων Δυνατότητα για ‘Πρόγραμμα θετικού αποτελέσματος’ Επιφέρει τις υψηλότερες αποδόσεις ---------- Βαθύς ύπνος

Πίν.1: Τύπος εγκεφαλικών κυμάτων (Μ. Κάτσιου Ζαφρανά, 2001)

Σε ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα κατά την διάρκεια της Γιόγκα Νίντρα σημειώθηκε εγκεφαλική δραστηριότητα όπου φαίνεται η επικράτηση της συχνότητας των εγκεφαλικών κυμάτων α εναλλασσόμενης με κύματα θ (Dr A.K. Gosh, 1998; Mandlik, Dr. P.Jain Dr. K.Jain) . Όπως φαίνεται και στον πίνακα 1 τα κύματα α είναι ενδεικτικά της μετάβασης στην κατάσταση χαλάρωσης.

β) Εφαρμογή της Γιόγκα Νίντρα στον χώρο της Ιατρικής

Οι τεχνικές χαλάρωσης έχουν αποδειχτεί ωφέλιμες :

-στην βοήθεια υψηλών επιπέδων ανησυχίας κατ νευρωτικής συμπεριφοράς (Matthew, 1981)

-στην αντιμετώπιση της αϋπνίας (Shealy, 1998)

-στην αντιμετώπιση του πόνου (Karat-Zin, 1982)

-στην αντιμετώπιση του άσθματος (Erskine & Schonell, 1981 )

-στη ρύθμιση της υπερχοληστερημίας σε καρδιακούς ασθενείς (Cooper & Aygen, 1979)

-στις ενοχλήσεις του πάχος εντέρου (Jansson, 1979)

κ.ά.

Συγκεκριμένα η Γιόγκα Νίντρα ως μέθοδος χαλάρωσης είναι το πιο διαδεδομένο

προληπτικό μέτρο για την ανακούφιση των συσσωρευμένων εντάσεων (Carrington at α11, 1980 )

'Έχει αποδειχτεί ωφέλιμη:

-στην ανάπτυξη της αυτεπίγνωσης (Gerstern,1978)

-στη μείωση της έντασης (Bahrke M.S.,1979)

-στη μείωση της επιθετικότητας και της ανησυχίας (Bhushan & Sinha, 2000)

-σε ψυχολογικές διαταραχές (Matthew, 1981)

-στην αντιμετώπιση του άσθματος (Gupta, 1979)

-στην αντιμετώπιση της υπέρτασης (Jacob, Kraemrr & Agras,1977; Lancet,1975; Datey & Bhagat, 1977)

-στην πρόληψη και βοήθεια στη Θεραπεία ισχαιμικών καρδιοπαθειών (Tulpule,1980; Patel,1977; Nespor, 1981)

γ) "Προγραμματισμός θετικού αποτελέσματος" και καλλιέργεια ψυχολογικών δεξιοτήτων

Η εμφάνιση των εγκεφαλικών κυμάτων θ είναι η κατάσταση της υψηλής δημιουργικότητας, της κατασκευής δομών, των ανώτερων δεξιοτήτων, της δυνατότητας για επίλυση προβλημάτων και για ‘Προγραμματισμό θετικού αποτελέσματος’, όπως φαίνεται στον πίνακα 1. Για να φτάσουμε στην συχνότητα των εγκεφαλικών κυμάτων θ απαιτείται να έχουμε την ικανότητα να φτάσουμε σε μια κατάσταση συνειδητότητας που μοιάζει με ονειροπόληση και είμαστε ταυτόχρονα χαλαροί και σε μεγάλη εγρήγορση. Η κατάσταση αυτή δημιουργείται στην Γιόγκα Νίντρα (Μ.Κ.Ζαφρανά, 2001) όπως και φαίνεται στο ηλεκτροεγκεφαλογράφημα που αναφέρθηκε παραπάνω με την εμφάνιση των κυμάτων θ. Αυτά τα ευρήματα υπονοούν την δυνατότητα που δίνει η Γιόγκα Νίντρα για την διεύρυνση της συνειδητότητας, για βαθιά χαλάρωση, και για ‘Προγραμματισμού Θετικού Αποτελέσματος’. (Dτ- Α.Κ. Gosh,1998; Mandlik, Dr. P.Jain Dr. K.Jain ), καθώς και για την καλλιέργεια διαφόρων ψυχολογικών δεξιοτήτων.

Θα πρέπει να αναφέρουμε λίγα λόγια για την έννοια "Προγραμματισμός θετικού αποτελέσματος".

Υποστηρίζεται από τους ψυχολόγους ότι ένα μεγάλο μέρος της καθημερινής μας συμπεριφοράς, είναι συμπεριφορά προγραμμάτων, δηλαδή συμπεριφορά χρωματισμένη από εγκεφαλικά προγράμματα που δημιουργήθηκαν στην πρώιμη παιδική μας ηλικία. Τα προγράμματα αυτά χρησίμευσαν στο να μας δώσουν την αίσθηση της προσωπικής μας αξίας, την αυτοεκτίμηση και τι μπορούμε να περιμένουμε από την ζωή μας. Τα προγράμματα αυτά λειτουργούν κάτω από το επίπεδο της συνείδησης μας και συνεχίζουν να λειτουργούν σε όλο το διάστημα της ζωής μας εκτός και αν ασκηθούμε στο να τα προσδιορίσουμε επακριβώς και να μάθουμε πώς να τα αλλάξουμε σε περίπτωση που δεν μας οδηγούν σε θετικά αποτελέσματα, όσον αφορά την ζωή μας. Ο καλύτερος τρόπος για να πετύχουμε κάτι τέτοιο ονομάζεται ‘πρόγραμμα θετικού αποτελέσματος’ Το να επιστρατεύσουμε τις διευρυμένες δυνάμεις μας προκειμένου να επιτύχουμε μια μακροχρόνια αλλαγή δεν είναι κάτι ξένο στην ιστορία του ανθρώπου ανεξάρτητα από το πώς το ονομάζουμε.

Συγκεκριμένα αφού ο ασκούμενος χαλαρώσει βαθιά και φτάσει στο τέταρτο κανάλι (κύματα θ), υπαγορεύει στον εαυτό του, θετικά διατυπωμένο το στόχο που θα ήθελε να πετύχει στο μέλλον. Ο εγκέφαλος του που βρίσκεται σε κατάσταση βαθιάς χαλάρωσης και δεκτικότητας, αυθυποβάλλεται (Μ.Κ.Ζαφρανά, 2001). Αρχικά πρόκειται για μια συνειδητή απόφαση αλλά σιγά-σιγά αυτή μετατρέπεται σε μια ισχυρή υποσυνείδητη δύναμη η οποία με τη σειρά της εκδηλώνεται στο συνειδητό επίπεδο επιφέροντας ουσιαστικές αλλαγές. Πολύ σημαντικό είναι ότι με τον τρόπο αυτό ο νους εστιάζεται, καθώς δίνεται μια κατεύθυνση, ένας συγκεκριμένος σκοπός και ενισχύεται η εσωτερική παρακίνηση του ατόμου προς τον σκοπό. Αυτό στη γλώσσα των νευροεπιστημών ονομάζεται ‘πρόγραμμα θετικού αποτελέσματος’ και στη μέθοδο της Γιόγκα Νίντρα ‘Sankalpa’ ή αλλιώς ‘Απόφαση’ (in Sw. Satyananda’s yoga nidra. Bihar School of yoga, 1998). Αυτή η προσέγγιση χρησιμοποιείται στην ψυχονευροανοσοβιολογία προκειμένου να βοηθήσουν τα άτομα να ελέγξουν τους πονοκεφάλους, ή την πίεση του αίματος και άλλες βιολογικές λειτουργίες μέσω μη λεκτικών αλληλεπιδράσεων εγκεφάλου και σώματος χρησιμοποιώντας πάντα το τέταρτο κανάλι εγκεφαλικής συχνότητας (εγκεφαλικά κύματα θ) (Μ.Κάτσιου Ζαφρανά, 2001).

Εφαρμογή της Γιόγκα Νίντρα στον αγωνιστικό αθλητισμό

Στον αγωνιστικό αθλητισμό οι απαιτήσεις της καθημερινής προπόνησης και των αγώνων είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικές για τους αθλητές (Θεοδωράκης, Παπαϊωάνου, Γούδας,2002). Καθημερινός στόχος είναι η βελτίωση της απόδοσης-επίδοσης. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται γνώσεις που προέρχονται από διάφορες επιστήμες όπως φυσιολογία, βιολογία, βιοχημεία, ψυχολογία, προπονητική κ.ά., επιβεβαιώνοντας έτσι το γεγονός ότι η αθλητική απόδοση-επίδοση είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης πολλών διαφορετικών παραγόντων. Ανάμεσα στην αθλητική απόδοση-επίδοση και τους παράγοντες που την καθορίζουν βρίσκεται ο αθλητής, ο οποίος ως ένα σύστημα σώμα - νους - συναίσθημα καλείται να αποδώσει κάτω από τις εκάστοτε εξωτερικές (αγωνιστικές) αλλά και εσωτερικές συνθήκες. Ο Harre χαρακτηρίζει τις φυσικές και ψυχικές ικανότητες, τις τεχνικές και τακτικές δεξιότητες, τις διανοητικές ικανότητες, τις γνώσεις και εμπειρίες του αθλητή, την προθυμία για επίδοση, συνολικά σαν δυνατότητες επίδοσης. Η «τέχνη» του αθλητή τελικά είναι να μπορεί να έχει τον έλεγχο πάνω στις δυνατότητες επίδοσης και αυτό απαιτεί από την πλευρά του την στιγμή του αγώνα κυρίως «ψυχραιμία», ή αλλιώς αυτοκυριαρχία κάτι που στηρίζεται στην χαλάρωση. Οι κορυφαίες στιγμές των αθλητών απαιτούν κατάσταση χαλάρωσης (Hardy, Jones & Gould, 1996). Οι εντάσεις επίσης που δέχεται ο αθλητής στην προπόνηση και τον αγώνα επιστρατεύουν τα ψυχικά ενεργειακά του αποθέματα. Βασική μέθοδος για να ξεπεραστούν αυτές οι εντάσεις και να μην κατασπαταλείται η ψυχική ενέργεια του αθλητή είναι η χαλάρωση. Στον αθλητισμό λοιπόν η χαλάρωση είναι μία επιθυμητή κατάσταση καθώς έχει πολλές θετικές επιδράσεις όπως :

-Αποτρέπει την κατανάλωση περιττής ενέργειας από τον αθλητή κατά την διάρκεια του αγώνα όταν επικρατεί μεγάλη ένταση και διατηρεί ένα ιδανικό επίπεδο ενεργοποίησης.

-Καθώς οι διάφορες λειτουργίες των συστημάτων του οργανισμού είναι αλληλοεξαρτόμενες η σωματική χαλάρωση οδηγεί σταδιακά στην συναισθηματική και νοητική χαλάρωση (συγκρ. Jacobsen, 1938) με αποτέλεσμα να απομακρύνεται η ανησυχία και ο φόβος, να επικρατεί μια κατάσταση γενικής ευεξίας και να ενισχύεται η αυτοπεποίθηση.

-Διευκολύνει τον δρόμο προς το υποσυνείδητο με αποτέλεσμα να μπορούν να γίνουν αλλαγές σε αρνητικές στάσεις και συμπεριφορές και μπορεί να επιτευχθεί πιο εύκολα η νοερή προπόνηση. (Σ. Μπάουμαν & Χ. Τσορμπατζούδης, 1995). Έτσι η σωματική και πνευματική (νοητική και συναισθηματική) χαλάρωση είναι μια δεξιότητα πολύ χρήσιμη για τους αθλητές να την διδαχτούν και να εξασκούνται καθημερινά σ αυτή (Θεοδωράκης, Παπαϊωάνου, Γούδας, 2002).

Πως η Γιόγκα Νίντρα βοηθά στο χώρο του αγωνιστικού αθλητισμού

Αν και δεν έχει ανακοινωθεί εφαρμογή της Γιόγκα Νίντρα στον αθλητικό χώρο με πειραματικά δεδομένα η εφαρμογή της τεχνικής στον ευρύτερο χώρο της ιατρικής, της εκπαίδευσης (RYE) καθώς και σε άλλους χώρους, δείχνει ότι μπορεί να βοηθήσει σημαντικά και στον αθλητικό χώρο.

Έτσι:

α) Μπορεί να υποβοηθήσει σημαντικά τις διαδικασίες ανάληψης και αποκατάστασης μετά την προπόνηση και τον αγώνα, μέσα από την προοδευτική ψυχοσωματική χαλάρωση και τα ψυχοφυσιολογικά αποτελέσματα που επιφέρει.

Η μέθοδος της Γιόγκα Νίντρα μας φέρνει σε μια κατάσταση χαλάρωσης) που επιτρέπει να γίνουν ορισμένες φυσιολογικές μεταβολές σε σύντομη χρονική περίοδο (in Sw. Satyananda’s yoga nidra. Bihar School of yoga, 1998). Η χαλάρωση είναι μια κατάσταση που ορίζεται πολύ καλά από την ιατρική και φαίνεται στον παρακάτω πίνακα.
Χαλάρωση και στρες

Χαλάρωση	Αλλαγές	Στρες
↓	Μυϊκός τόνος	↑
↓	Ρυθμός αναπνοής	↑
↓	Καρδιακός ρυθμός	↑
↓	πίεση αίματος	↑
↓	Μεταβολισμός	↑
↓	μερικές ορμόνες (επινεφρίδιες, θυρεοειδής, κ.λπ)	↑
↓	γαλβανική αγωγιμότητα δερμάτων	↑
↓	Γαλακτικό οξύ	↑
↓	Συχνότητα εγκεφαλικών κυμάτων (ΗΕΓ)	↑

Κατά την διάρκεια της Γιόγκα Νίντρα όπως προκύπτει και από τα αποτελέσματα της εφαρμογής της στον ιατρικό χώρο, γίνεται μια επιβράδυνση της όλης λειτουργίας του μεταβολισμού, που υποδηλώνεται από την μείωση της κατανάλωσης οξυγόνου, την αύξηση της δερματικής αντίστασης, τη μείωση του καρδιακού ρυθμού, και την αύξηση της δραστηριότητας των κυμάτων άλφα στον εγκέφαλο. Η πίεση του αίματος επίσης μειώνεται αλλά εξαιτίας της μειωμένης συστολής των αιμοφόρων αγγείων, υπάρχει μεγαλύτερη ροή αίματος σε ολόκληρο το σώμα. Η αυξημένη ροή αίματος είναι υπεύθυνη για την επαρκή μεταβίβαση οξυγόνου στους μύες για την διάσπαση του γαλακτικού οξέως που συσσωρεύεται κατά την διάρκεια της μυϊκή δραστηριότητας. Αυτό το είδος των φυσιολογικών μεταβολών συμβαίνει κανονικά στη διάρκεια του βαθύ ύπνου, αλλά μόνο μετά από μερικές ώρες. Η Γ.Ν. επιφέρει μια κατάσταση που είναι βαθύτερη από τον ύπνο και επιτρέπει να γίνουν ορισμένες φυσιολογικές μεταβολές σε σύντομο χρονικό διάστημα.

β) Η Γιόγκα Νίντρα όπως αναλύθηκε επιφέρει μια εγκεφαλική κατάσταση υψηλής νοητικής αποτελεσματικότητας (πίνακας 1). Η εμφάνιση των εγκεφαλικών κυμάτων α συσχετίζεται με αυξημένη δημιουργικότήτα, αυξημένη απόδοση στην αφομοίωση νέων εννοιών, υψηλότερο λεκτικό δείκτη νοημοσύνης και μειωμένο νευρωτισμό (συγκρ. Ασημάκης 1991, 139 κ.α.) και των κυμάτων Θ με τις ανώτερες δεξιότητες, την επίλυση προβλημάτων, την δυνατότητα για ‘Πρόγραμμα θετικού αποτελέσματος’ και γενικά τις υψηλότερες αποδόσεις.

Αυτό που ενδιαφέρει κυρίως τους αθλητές, σε σχέση με το παραπάνω, είναι η δυνατότητα για καλλιέργεια των διαφόρων ψυχολογικών δεξιοτήτων και η δυνατότητα για ‘προγραμματισμό θετικού αποτελέσματος’. Μελετώντας κανείς τα διάφορα στάδια της Γιόγκα Νίντρα παρατηρεί ότι ο ασκούμενος με ένα συστηματικό και προοδευτικό τρόπο μπορεί να αναπτύξει διάφορες ψυχολογικές δεξιότητες ταυτόχρονα στην ίδια τεχνική. Δηλαδή :

Στο στάδιο ένα ο ασκούμενος εκπαιδεύεται να αγνοεί τα εξωτερικά ερεθίσματα και να επικεντρώνεται μόνο σε εκείνα που τον ενδιαφέρουν. Ο αθλητής μπορεί να το χρησιμοποιήσει αυτό στον αγώνα με ένα προφανή τρόπο.

Στο στάδιο τρία εκπαιδεύεται να μπορεί να αποκτά επίγνωση του σώματος του και των φυσιολογικών λειτουργιών του, να αναγνωρίζει την σωματική ένταση και να την αποβάλλει. Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τους αθλητές καθώς αυξάνουν την επίγνωση της σωματικής τους κατάστασης και μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν την μυϊκή κόπωση και ένταση που προέρχεται είτε από την σωματική προσπάθεια είτε από άλλη αιτία όπως το άγχος ή η ανησυχία.

Στο στάδιο τέσσερα μαθαίνει να παρατηρεί την αναπνοή του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την εμβάθυνση της σωματικής χαλάρωσης και τη διατήρηση του νου μακριά από τα εξωτερικά ερεθίσματα. Ο αθλητής μαθαίνει τη σχέση αναπνοής, χαλάρωσης και συγκέντρωσης και μπορεί να την χρησιμοποιεί αποτελεσματικά σε διάφορες καταστάσεις είτε για να παραμένει συγκεντρωμένος στον σκοπό του είτε να χαλαρώνει το σώμα του ή τον νου του από τις επιδράσεις του άγχους, της ανησυχίας, της αρνητικής σκέψης, κ.ά..

Στο στάδιο πέντε ο ασκούμενος μαθαίνει πώς να απελευθερώνεται από τα ψυχοσωματικά ερεθίσματα. Για παράδειγμα, ένας αθλητής μπορεί να αποκτήσει επίγνωση για συναισθήματα που έχουν σχέση με την ήττα ή την νίκη, τον πόνο, την κούραση κ.ά. και να απαλλαγεί από αυτά καθώς τα φέρνει στο συνειδητό επίπεδο.

Στο στάδιο έξι μαθαίνει κανείς να οραματίζεται ή αλλιώς να απεικονίζει εικόνες. Εδώ μπορεί ο αθλητής να καλλιεργήσει την νοερή εξάσκηση και την απεικόνιση. Καθώς προχωρά η άσκηση καλλιεργείται και η συγκέντρωση του νου σ ένα σημείο, δηλαδή η δεξιότητα της αυτοσυγκέντρωσης.

Στο στάδιο επτά όπως και στο στάδιο δύο δίνεται η δυνατότητα για ‘προγραμματισμό θετικού αποτελέσματος’. Εδώ ο αθλητής μπορεί να χρησιμοποιήσει την δυνατότητα αυτή για να θέσει και ενισχύσει τον αγωνιστικό του στόχο στα πλαίσια της ενεργοποίησης του μηχανισμού που αναλύθηκε στην παράγραφο β. Ο αθλητής επιλέγει συνειδητά το στόχο του, και τον διατυπώνει νοερά, οπότε τον καθιστά συγκεκριμένο, τον επαναλαμβάνει και εστιάζεται σ αυτόν σε μια κατάσταση βαθιάς χαλάρωσης όπου δεν παρεμβάλουν οι αμφιβολίες του συνειδητού νου και όπου βρίσκεται σε ένα επίπεδο αυξημένης νοητικής αποτελεσματικότητας όπως προαναφέρθηκε. Επίσης, επειδή ο ίδιος ο αθλητής αναλαμβάνει την ευθύνη της λήψης απόφασης (αυτός επιλέγει και θέτει το στόχο) ενισχύει την εσωτερική του παρακίνηση προς τον στόχο. Μέσα από τα παραπάνω στάδια, ο αθλητής γίνεται ένας ήρεμος παρατηρητής του εαυτού του, που αποκτά επίγνωση για την παραμικρή πτυχή της σωματικής, νοητικής και συναισθηματικής του κατάστασης. Το αξιοσημείωτο στην τεχνική της Γιόγκα Νίντρα είναι ότι το κάθε στάδιο θεμελιώνεται πάνω στο προηγούμενο. Για παράδειγμα δεν θα μπορούσε κανείς να προχωρήσει στην απεικόνιση (οραματισμό) όταν δεν είχε επιτευχθεί πριν η απαραίτητη σωματική και συναισθηματική χαλάρωση και υπήρχαν ερεθισμοί από αυτά τα επίπεδα. Έτσι η Γιόγκα Νίντρα προχωρά με ένα συστηματικό και προοδευτικό τρόπο στο επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, που αρχικά είναι η βαθιά ψυχοσωματική χαλάρωση. 


More: http://delfeios.blogspot.gr/2012/11/blog-post_25.html

More: http://delfeios.blogspot.gr/2013/04/yogi-psychic-sleep.html